Logica

Alle analyses over vetes en afrekeningen tussen de Gentse politieke kopstukken zijn vast interessant voor de mensen die de lokale Gentse politiek niet al jaren nauwlettend volgen, maar gaan we nu echt doen alsof er elders geen haren, soms hele pruiken in de boter zitten; alsof bestuurders en politici van andere steden na elke gemeenteraad hand in hand ‘Vrolijke Vrienden’ zingen rond het kampvuur? 

In Kortrijk blokkeren de persoonlijke schepenambities van Vincent Van Quickenborne de lopende coalitiegesprekken. In Antwerpen kan de socialistische partijtop al jaren niet meer door dezelfde deur en offerde de leider van de ene partij die van de andere omdat die met z’n lief was gaan lopen. Wat in pakweg Ranst of Middelkerke gebeurt is al evenmin een toonbeeld van collegialiteit en empathische coöperatie.

Ik ben opgegroeid in een nest met politiek actieve ouders die al eens een lokaal mandaat opnamen en ik zal jullie de dagboekverslagen van hoog oplopende discussies en heimelijke persoonlijke weerzin besparen, maar geloof mij als ik zeg dat er overal mensen in stad- en gemeentehuizen zitten die elkaar niet kunnen uitstaan, dat er overal rekeningen openstaan die vroeg of laat worden vereffend. Want dat is hoe het politieke bedrijf helaas werkt en hoe het zichzelf in stand houdt. Politiek bestaat bij gratie van conflicterende ideeën en heeft vooral macht als doel. Het is geen partijtje dammen.

Wie iets anders gelooft moet De Keien van de Wetstraat van Hugo De Ridder misschien eens lezen of nog een keer naar de Wissel van de Macht kijken op Canvas. De politieke geschiedenis is één lang relaas van oprispende ego’s, dolken in de rug, verraad en revanche. Ik heb het nooit anders geweten en ik zie het helaas ook niet snel veranderen.

Vetes en rancune volstaan dus niet als verklaring voor het débàcle in Gent. Het zal allemaal wel meespelen, maar wie goed heeft gekeken zag maandagavobnd de oprechte verbijstering bij zowel groenen als socialisten. Alsof geen van beiden kon geloven wat er was gebeurd, noch bevatten hoe het zover was gekomen. “Fake”, werd al er al snel geroepen, maar zelfs politici kunnen niet zo overtuigend acteren dat je hen een zakdoek en een schouder wil aanreiken. Hoe was het mogelijk dat de twee grootste partijen van de stad naar eigen zeggen echt, oprecht, serieus met elkaar verder wilden en er toch niet in waren geslaagd om van dat scenario werkelijkheid te maken.

Ik heb intussen elke denkbare en ondenkbare verklaring gelezen, van inmenging van hogerhand tot gewiekste strategie van de liberalen die hun kartelpartners op briljante wijze zouden hebben gerold. Het is allemaal mogelijk tot waarschijnlijk, want een mens schrikt nergens meer van. Maar dan nog zie ik twee enorme obstakels die van dag 1 het voorspoedige verloop van de gesprekken heeft belemmerd.

Het eerste is het eenvoudigs uit te leggen: dat gedrocht van een decreet van Bart Somers. Achteraf gezien is het onbegrijpelijk hoe die waanzinnige hervorming er ooit en zonder luid en veel protest is doorgeraakt, want mijn hemel wat een recept voor drama. Over het afschaffen van de opkomstplicht hebben we het al uitvoerig gehad sinds de ongewenste effecten duidelijk werden. Dat de kiezer meer invloed kreeg over het burgemeesterschap vertaalde zich dan weer in een kiescampagne rond personages in plaats van ideeën, waarbij inhoud plaats moest ruimen voor personencultus.

Als klap op de vuurpijl stelt iedereen nu met spijt vast dat je niet zomaar een coalitie smeedt in twee weken tijd, terwijl de klok genadeloos tikt. Moeilijke en beladen gesprekken voer je niet onder stresserende tijdsdruk, maar in alle rust en sereniteit. Het gaat tenslotte om het beleid van de stad, en welke visies dat beleid vormgeven. Daar ga je niet mee om als met de aankoop van een vaas op de rommelmarkt. “15 euro”. “Ik bied 10.” “12 en ze is van u.” “Deal.” 

Het tweede is wat subtieler, maar onderbelicht: socialisten en groenen bevinden zich in twee compleet verschillende realiteiten en opereren elk vanuit een andere logica, één die geworteld is in hun dna en in de geschiedenis van de respectievelijke partijen. 

De socialisten zijn wat heet een ouderwetse machtspartij, met als prioriteit het verwerven en behouden van politieke macht. Deelname aan het bestuur en invloed zijn voor hen cruciaal en even belangrijk als ideologische doelstellingen. Machtspartijen gaan doorgaans wat pragmatischer om met hun kernprincipes en zijn sneller bereid die principes af te zwakken of on hold te zetten om op die manier compromissen te sluiten en hun deelname aan de macht te garanderen. Keerzijde van de medaille is dat ze daardoor makkelijker als opportunistisch worden beschouwd en daarom al snel gewantrouwd worden door civiele actoren en burgers die sterk ideologisch gedreven zijn.

De Groenen zijn dan weer een programma- of ideologische partij met focus op het verwezenlijken van de ideologische doelen die aan hun grondslag liggen. Doelstellingen inzake klimaat, milieu en sociale rechtvaardigheid. Inhoud en principes wegen voor hen zwaarder door dan macht. Natuurlijk hebben de groenen al vaak compromissen gesloten om deel te nemen aan coalities en regeringen. Ze zijn dus wel degelijk in staat zich pragmatisch op te stellen om een en ander te verwezenlijken, maar die inhoudelijke doelstellingen blijven wel voorop staan. Macht is geen doel op zich, maar een middel. Keerzijde van de medaille is dat groenen door anderen al snel als dogmatisch of halsstarrig worden beschouwd, zeker door wie principes wat minder hoog en stellig in het vaandel draagt.

Beide manieren om aan partijpolitiek te doen zijn perfect legitiem en verdedigbaar, en hebben voor- en nadelen.

Maar de compleet verschillende uitgangspunten van Vooruit en Groen verklaren een groot deel van de ontzetting die afgelopen maandag op tal van gezichten te lezen viel. Bij Vooruit begrijpt men niet waarom de groenen niet gewoon vlot en snel ja hebben gezegd op de nota die voorlag, want dat is wat zij zouden hebben gedaan in die positie. Bij Groen begrijpt men niet dat de socialisten hen een amper bespreekbare nota onder de neus schoven met daarin een reeks inhoudelijk onverteerbare punten en opmerkelijke hiaten wat betreft natuur- en milieubeleid. Die punten en hiaten raken immers aan de kern van hun bestaan en zijn voor hen niet negociaarbaar.

Met andere woorden: beide partijen begrijpen elkaar volstrekt niet omdat ze elk in se een ander doel beogen en een andere logica hanteren. Als men het meent met de intenties om samen progressief beleid uit te tekenen zullen beiden even uit hun logica moeten treden en die van de ander op z’n minst erkennen en willen begrijpen, voorbij de karikaturen en kwetsuren.

Het goede nieuws is dat het dan misschien weer over inhoud kan gaan. De inhoud die ontbrak tijdens de bitsige campagne, de inhoud die veel burgers niet meer zagen waardoor ze thuisbleven, de inhoud die veel mensen al de hele week elke avond naar de stadshal drijft terwijl ze ook lekker warm thuis in de zetel of op café zouden kunnen zitten, de inhoud die een stad kan maken of kraken.

Kom terug

 

Laatste keren worden pas treurig achteraf, wanneer je beseft dat je iets voor het laatst hebt gedaan.

Op zondagavond droeg ik je een laatste keer naar boven, legde ik je voor het laatst op mijn bed en sloeg ik voor het allerlaatst je lievelingsdekentje over je heen. Ik wist dat het wellicht de laatste keer was, maar voor die informatie was er geen ruimte in mijn hoofd. We sliepen allebei onrustig.

Op maandagochtend bracht ik je voor het laatst naar beneden. Daar bleef je liggen, zonder enige interesse in de stukjes ham die ik voor je neus hield in de hoop dat je iets zou eten. Je at niet. Jij die altijd wel een manier vond om bezoekers of gezelschap een stuk worst, een kaasje of wat chips te onfutselen; jij die elke bedorven broodkruimel of weggegooide pizzapunt in de straten tussen Brussel-Zuid en de Zennestraat feilloos wist te spotten, halfblind of niet; jij die de pmd-zakken op straat openknaagde met je drie schamele tanden omdat er eventueel iets smakelijks in kon zitten; jij die koppig en pertinent in de weg ging liggen van zodra iemand zich in de keuken bevond, in de hoop dat daar iets te scoren viel. Je had voor het laatst gegeten en ik had het niet beseft.

Op dinsdag droeg ik je voor het laatst naar buiten. Je warme, zachte lijfje koud en stijf geworden, zwaarder dan ooit. Ik zocht een plekje voor je uit in de voortuin, waar de zon bijna altijd schijnt, waar je graag rondscharrelde als een krielkip terwijl ik onkruid wiedde of zaaide, naast de oude houten bank waarop je soms een dutje deed. Hier hoor je thuis, en nergens anders. Zaterdag plant ik een meidoorn op de plek waar je voor altijd rust. Meidoorns bloeien in tuiltjes gulle witte bloemen in de maand mei, de perfecte maand voor jou, zonnig en zacht, maar nooit te warm. Was het al maar mei.

Kom terug, schreeuwt alles in mij. Er is niks aan zonder jou. Opstaan is niet leuk zonder jouw ongeduld. Gaan slapen nog veel minder zonder je donzige flapoortjes naast mij op het kussen, zonder je knusse geknor. Thuiswerken was fijn omdat jij ronkend naast me lag. Ik hoef niet naar buiten om met je te wandelen, dus ga ik niet naar buiten, want overal laten mensen hun hond uit en ik benijd hen zelfs hun tegenzin, ook al zijn hun honden niet zo perfect als jij. In de supermarkt zie ik de zakjes hondenbrokken met zalm die ik altijd voor je kocht en barst ik in tranen uit zodat mensen naar me staren. Het dekentje dat jarenlang exclusief voor jou op de sofa lag hangt te drogen, en ik heb nu al spijt dat ik je hooiige geur eruit gewassen heb. Ik ruim je spullen op en ruik aan alles, alsof ik je kan opsnuiven. Kon ik je maar opsnuiven.

Alles in huis ademt jou. Want jij was overal waar ik was. 

Ik haat het dat ik plots mijn jas kan aantrekken zonder jouw verwijtende blik. Ik wil niet koken zonder minstens drie keer over je te struikelen of naar de wc gaan zonder het risico dat jouw spitse neus de deur openduwt want hoezo dacht ik even ergens alleen te zijn. De sofa is veel te groot. Mijn bed is ontmoedigend leeg. Je rugzak staat plots in de weg omdat je er nooit meer in zal zitten. 

Alles was leuker, beter, mooier mét jou. Niets is nog hetzelfde zonder jou. 

Kom terug.

TdFF2024: Avenger

 Ik was vergeten hoe verkwikkend een grote ronde kan zijn wanneer er geen mutanten meerijden. Maar kijk, hier waren we dan, op de laatste dag van de Tour de France Femmes, en niemand wist wie van de eerste twee met de gele trui naar huis zou gaan, een voortreffelijk uitgangspunt voor een zinderend slot. Om deze opwindende finale te vieren kregen de koerfans een paar uur lang gekeuvel uit de Vuelta voor mannen – mijn lievelingsronde trouwens - waar zich een Spaans vlakke etappe ontrolde die even meeslepend was als het fermentatieproces van de spitskoolkimchi op mijn aanrecht. Niemand wist waarom de laatste en zwaarste Touretappe pas vanaf 16u15 werd uitgezonden, en ik durfde het niet vragen, want het was zondag en op zondagen wil een mens toch vooral peis en vree in plaats van gedoe. Tot er beeld was moesten wij genoegen nemen met de livestream van Sporza, waar de introtekst als volgt luidde: “een slotakkoord om u tegen te zeggen”, een kop die mijn stilgezwegen vraag nog prangender maakte, maar ik hield het bij oogrollen.

Om 16u05 zag ik eindelijk de bollentrui van Justine Ghekiere de monsterlijke Col du Glandon op rijden. De tong van Ghekiere hing bijna op haar schoenen, wat begrijpelijk was gezien de grinta en het élan waarmee ze deze Tour had gekruid. Vroeg of laat is het vat echt leeg. Naast de strijd voor het geel leek ook die voor de bollen een kantje boord affaire te worden, maar zover kwam het goddank niet.

Intussen was de temperatuur op de Glandon gezakt tot zo’n 10 graden fris. Even fris als Demi Vollering die klaar was met het getreuzel en accuraat versnelde. Eén minuut en 20 seconden moest ze goedmaken op Kasia Niewiadoma. Dat leek een klusje van niks, het soort taakje dat je even tussendoor doet, terwijl de soep pruttelt en de was draait. Bovenop de Glandon droeg de mist bij aan de dramatiek van de dag en de démarche van Vollering. Met nog 47 km te gaan had Demi 1,14 minuten teruggewonnen op haar directe belaagster. Aan 90 km/u sjeesden de rensters de tergend lange afdaling van de Glandon af, het soort activiteit waar je meer ijs dan bloed in je aderen voor nodig hebt. 

Gele truidraagster Nieuwiadoma reed op 1’27”” van Vollering, Virtueel was het geel onderweg naar Nederland, maar er volgde nog een legendarische klim naar Alpe d’Huez. 13,8 km en 21 haarspeldbochten die meer miserie in zich droegen dan een zondagse koerskijker strikt genomen verdraagt. Toen Vollering en haar reisgezel Rooijakkers de voet van Alpe d’Huez bereikten had ik een volledig pak zoute crackers, een zakje pistachenoten en drie vingernagels op van de zenuwen. Niet dat het hielp. Demi Vollering zag eruit als een bloeddorstig personage uit een wraakfilm van Tarantino. Paulina Rooijakkers speelde de onschuld zelve, alsof ze per abuis in dat wiel van Vollering was beland en dit alles haar compleet niet betrof, en zodoende niemand op haar hoefde te letten. Kasia Nieuwiadoma vocht voor haar gele trui als een Avenger, en Avengers winnen altijd, zelfs wanneer ze lijken te sterven.

En zo kreeg deze Tour de France Femmes kreeg een finale die in een illuster rijtje thrillers past, bij de Tour  de France voor mannen van 1989 en 2020, en waar je even van moet gaan neerliggen.

TdFF2024: Plan

 

Voor het eerst trok de Tour de France Femmes naar de rijzige Alpen. De zevende en langste etappe van deze Tour beloofde een veeleisende te worden. 166,4 kilometers, 3000 hoogtemeters en vier kloeke bergpassen scheidden de start in Champagnole van de finish op Le Grand Bornand, al decennia een vertrouwde stek in de Tour de France.

Sommige rensters waren die ochtend opgestaan met een plan. Plannen zijn er doorgaans genoeg in de hoofden van wielrenners en ploegleiders. Ze feilloos uitvoeren is helaas een stuk lastiger dan ze bedenken. In het hoofd hebben plannen geen last van variabelen, storende onvoorzienigheden of slechte benen.

Na een resem opgaves stonden er nog 128 rensters aan de start. Op 87 km van de meet, net voorbij de eerste klim van de dag, geraakte er eindelijk een kopgroepje weg uit het peloton. De col in kwestie, de Col de la Croix de la Serra, dankt z’n ronkende naam aan een mythisch personage uit de legendes van de Jura. La Serra, half vrouw, half hert, zou in een grot op de top van de berg hebben geleefd. 

In de betreffende kopgroep: Justine Ghekiere, blinkend in haar bollentrui, en haar ploeggenote en adjudante Julie Van Van De Velde. Hun plan ontvouwde zich in al zijn eenvoud: weggeraken, voorop rijden en snoeihard trappen. In se is wielrennen een eenvoudige sport. Ijverig bergpunten sprokkelend reed Ghekiere fluks van col naar col, het brute beukwerk overlatend aan Van De Velde, die het zestal onvermoeibaar vooruit sleurde. Met nog 30 km te gaan zaten er meer dan vier minuten tussen de kopgroep en het peloton, een voorsprong die de Belgen voorzichtig deed dromen. Maar voorbarigheid heeft al te veel koersdromen uit elkaar doen spatten, dus ik besloot af te wachten.

Op de Col de Saint-Jean-de-Sixt schudde Ghekiere haar pezige kuiten los en liet ze haar laatste drie metgezellen achter. Voorsprong op het peloton: 2’30”. Angstvallig hielden wij haar voorsprong in de gaten. Wat gebeurde hier nu eigenlijk? Had iemand dit durven voorspellen? Moesten we niet kalm blijven?

Met een vrij geruststellende voorsprong begon Ghekiere aan het laatste serieuze obstakel van de dag: le Grand Bornand, 7 km aan 5,1 %. Twintig minuten later viel ze als een aangeschoten fazant neer op het gekreukte asfalt van skistation Le Chinaillon. ‘Oh my God, Oh my God, Oh my God’, was het enige wat ze kon uitbrengen. Wat zeg je anders wanneer je iets hebt gedaan dat je niet voor mogelijk hield?

Toen ze even later een microfoon onder haar neus kreeg geduwd kwamen de woorden wel uit haar mond gestameld: dat ze het niet kon geloven; dat het krankzinnig was.

Dat heb je met onmetelijk geluk: als het je te beurt valt vraag je je af of het wel voor jou was bedoeld, of er geen vergissing of verkeerde levering in het spel is, of iemand je voor de gek houdt. Het duurt een tijdje voor het tot je doordringt dat het allemaal echt en waarachtig is en dat jij, en niemand anders, dit kortstondige geluk verdient.

TdFF2024: Truien

 

Topsport draait om winnen, we moeten daar niet flauw over doen. Bekers, medailles, bloemen of desnoods een varken of je gewicht in kaas: er moet in ieder geval iets worden gewonnen. Enkel in de wielrennerij is een truitje bijna even belangrijk als winnen. Coureurs verzamelen kekke truitjes zoals mijn tiener pokémons, met bloedernst en overgave. De bollentrui, bedoeld voor de beste in het bergklassement, deed z’n intrede in de Tour de France in 1975 en werd voor het eerst gedragen door Joop Zoetemelk. De eerste wielrenner die hem na afloop van de Tour ook mee naar huis mocht nemen was Lucien Van Impe. Bijzonder opgetogen was Lucien nochtans niet met z’n trui, want welke stoere vent draagt er nu een trui met bollen? Die bollen hadden nochtans hun redenen. Tourbaas Lévitan bedacht de trui als eerbetoon aan pistier Henri Lemoine, die in de jaren ’20 en ‘30 furore maakte op de wielerbaan in een outfit met rode stippen. De initiële gêne over de gestipte trui maakte gestaag plaats voor gepaste trots en sindsdien wordt er duchtig voor gevochten.

Justine Ghekiere uit Izegem, alwaar het hoogste punt zich op ongeveer 30 meter boven de zeespiegel bevindt, had haar zinnen gezet op de trui in kwestie. Twintig minuten na de start kwam Justine als eerste boven op de Col du Mont de Fourche. Twee uur en allerlei ontsnappingspogingen en hergroeperingen later, deed ze hetzelfde op de Col de Ferrière en vervolgens nog eens op de Côte de Laviron. Op La Roche du Prêtre was de tank tot de bodem geleegd en de trui virtueel binnen. Dat ze er verschrikkelijk diep voor was moeten gaa,n zei Justine na de finish, met een brede grijns.

De strijd voor de groene puntentrui, die sinds 1953 de coureur met de snelste benen in de Tour beloont, werd met vergelijkbare hartstocht gevoerd. Marianne Vos, ruim achttien jaar druk en succesvol in de weer, leek bijna van haar fiets te vallen in een bewonderenswaardige poging om niet finaal te worden gedropt met nog 300 meter te klimmen. Bij vrijwel elke andere renster hadden we er een kruis over gemaakt bij de aanblik van zoveel geploeter, maar de weerbarstigheid van Vos is welgekend en geducht. Even nadat ze als tweede over de meet kwam hing Marianne als een uitgewrongen dweil tegen de nadarhekken. “Loodzwaar”, zei ze, met de glimlach van iemand die net om brood en kaas is gefietst in een onvoorspelde novemberstorm en de tegenwind nogal heeft onderschat. Marianne Vos geeft nooit op, ook niet wanneer haar mond wijder openhangt dan ooit en haar wielen dreigen te zwalpen. Bovendien zijn er maar weinig dingen die zo kloppen als Marianne Vos in een groene trui.

Slechts één trui, de allerbelangrijkste, bleef buiten schot op dag vijf, alsof de schaarse  kandidaten voor het geel zichzelf wat anticiperende rust en ons nog twee zinderende dagen gunden. 

TdFF2024: Nachtmerrie

 

Na vier etappes trok het peloton eindelijk richting Frankrijk. Op en af, van heuvel naar heuvel, van Bastenaken door Luxemburg naar Amnéville, een gedroomde dag voor avontuurlijke vrouwen.

Alles verliep zoals verwacht, met een niet te turven aantal aanvalspogingen en evenveel halfslachtige als vurige demarrages, een lekker ouderwetse chasse-patate van Cristina Tonetti, een kranig kopgroepje en een driftig jagend peloton met voorin alweer een onvermoeibare Puck Pieterse van wie niemand weet wat ze allemaal kan. 

Niets wees erop dat deze dag niet zou uitdraaien op een sprint met punch, een slot uit het boekje, zonder veel consequenties voor het klassement.

Maar ja, de koers blijft de koers, met al haar nukken en grillen en een schier onuitputtelijk reservoir aan knulligheden en miserie. Eén ondermaats aangeduide bocht vlak na een rotonde in een hoogst ongelukkig fase van de koers en alles wordt anders. 

Daar lag ze dan, de gedoodverfde Tourwinnares, in bloedvorm en in dat zonnige geel dat plots wat grauwig scheen. Na wat een eeuwigheid leek stond Demi recht met een gescheurde broek. De zorgelijke blik en de pijnlijke grimas waarmee ze over haar onderrug wreef deden weinig goeds vermoeden. In het wielrennen geldt de ijzeren wet dat je kan fietsen zolang je benen niet gebroken zijn, dus klom Demi Vollering weer op haar fiets en zette ze de achtervolging in. Helemaal alleen reed de kopvrouw achter de conurrentie en de feiten aan tot er eindelijk een ploeggenote werd gesommeerd haar bij te staan. Vooraan had er niemand op haar gewacht. De koers wacht immers zelden op haar helden. Twee volle minuten gingen verloren, minuten die wie weet, maar hopelijk niet, cruciaal zullen blijken op zondag 18 augustus boven op Alpe d’Huez. In tranen zat Vollering op de rollen, twijfelend tussen pijn, ontgoocheling en onversneden colère, allemaal dingen die ze kon missen aan de vooravond van drie zware klimetappes en de beslissende fase van deze Tour.

De nachtmerrie van Vollering vervulde de droom van de Poolse Katarzyna - Kasia voor de vrienden - Nieuwiadoma, die in Amnéville eindelijk de gele trui mocht aantrekken waar ze al jaren hongerig op jaagde. Winnares van de dag werd Blanka Vas, ploeggenote van Vollering, op haar tweeëntwintigste al vijfvoudig nationaal wegkampioene van Hongarije en vaker dichtbij een zege dan op het podium. Blanka wist niet goed hoe blij ze precies mocht zijn op deze ambivalente dag. Mag je juichen als je kopvrouw tegen het asfalt kletst en het geel verliest? Mag je zichtbaar blij zijn met een belangrijke zege terwijl je ploeggenote huilend over de meet komt? Zo had Blanka zich haar eerste Tourzege vast niet voorgesteld. Maar winnen is winnen, en waar winnaars vallen en verliezers worden staan nieuwe winnaars op. Topsport is geen verjaardagsfeestje met taart en limonade, maar een harde en soms lelijke stiel.

TdFF2024: Zij-instromers

Dag drie in de Tour de France en Frankrijk bleef hardnekkig buiten beeld. Maar hoera heuvels! Van Valkenburg naar Luik. Van de Geulhemmerberg richting Cauberg over la Redoute naar de Côte de la Roche-aux-Faucons. De derde dag serveerde een hybride Ardennenklassieker, een sprankelende mocktail met een deel Amstel Gold Race en een stevige dosis Luik-Bastenaken-Luik om af te toppen.

Ik keek uit naar een move van Justine Ghekiere, de beste Belgische troef op dit glooiende terrein, en bovendien kleuren interviews met Justine je dag met vrolijkheid en authenticiteit. Justine is wat heet een zij-instromer in het peloton. Fietsen was een hobby tot ze in 2020 uit coronaverveling de virtuele Ronde van België reed. We vergeten het soms, maar mensen deden toen gekke dingen. Het klassement van die wedstrijd werd bepaald op basis van het aantal gereden kilometers. Na drie dagen stond Ghekiere aan de leiding in zowel het jongeren- als het eliteklassement. De organisator geloofde niet dat Ghekiere het aantal opgetekende kilometers effectief had gereden. Die bleek namelijk 500 kilometer meer te hebben gefietst dan de tweede in het klassement, zogenaamd een ongeloofwaardig resultaat. Justine werd onverbiddellijk gediskwalificeerd, een maatregel die ook na het doorsturen van haar wattages en hartslagdata koppig overeind bleef. Ter compensatie kreeg ze wel een gratis fysieke test aangeboden bij Energy Lab, waar men haar stellig aanraadde om competitief te gaan koersen. Drie jaar later staat Justine wereldkampioene Kopecky bij op de Olympische Spelen en rijdt ze alleen voorop in de Tour de France. Het leven maakt soms onvermoede sprongen.

Met 20 seconden voorsprong begon Justine uit Izegem aan de laatste klim van de dag. Toen de grote ploegen zich resoluut aan kop van het peloton zetten en een tandje bijstaken wist zelfs de meest optimistische kijker dat het over en uit was. Tegen zoveel kloek geweld viel er niet op te trappen zelfs niet door de officieuze, maar enige rechtmatige winnares van de virtuele Ronde van België 2020.

Dan maar twee ogen op Tourdebutante Puck Pieterse, strikt genomen ook een soort zij-instromer, zij het uit het veldrijden en het mountainbiken. Puck deed pas vorig jaar haar intrede in het wegpeloton, om meteen vijfde te worden in de Strade Bianche, niet bepaald een kermiskoers. Een slordige twee weken geleden stond Puck nog ontroostbaar te snikken in de armen van de Nederlandse koningin Maxima na een onfortuinlijke lekke band in de slotfase van de Olympische mountainbikerace, een bedroevend slecht getimed malheur dat haar medailledroom aan diggelen sloeg. 17 dagen later won Puck haar allereerste profkoers op de weg, in de Tour de France dan nog, door topfavoriete in bloedvorm Demi Vollering te kloppen in een krappe sprint. Het leven maakt soms onvermoede sprongen.

TdFF2024: Twee voor de prijs van één

 

“Twee etappes op één dag, hoe verzinnen ze het?” Mijn jongste tiener vond het concept belachelijk, een mening die de meerderheid van het peloton bleek te delen. Ooit was het doodnormaal om wielrenners twee keer op één dag te laten starten. Maar het was ook ooit normaal om wielrenners etappes van meer dan 400 km te laten rijden en hen wijn met suikerklontjes te serveren bij het ontbijt. Andere tijden, andere zeden. Ik heb weinig last van heimwee naar naar coureurs zonder helm op stalen fietsen met bloed zo dik als appelstroop in hun aders. Nostalgie helpt zelden iemand vooruit.

Mensen die de jaren tachtig bewust hebben meegemaakt hebben een specifieke reden om genuanceerd te denken over de kwestie van de twee etappes op één dag. Ze koesteren bijvoorbeeld mooie herinneringen aan de Tour van 1987, toen Herman Frison en Marc Sergeant elk een Touretappe wonnen op 5 juli, een feestelijk gebeuren dat uitmondde in een levenslang vriendschappelijk en professioneel verbond. 

De allerlaatste Toureditie met 2 ritten op één dag was de mannentour van 1991, geheel toevallig het jaar waarin de renners staakten tegen het plan van UCI-voorzitter Hein Verbruggen om de fietshelm te verplichten in het profpeloton, een aanfluiting van hun onwrikbare gevoel voor stijl. Een sprekend bewijs van het feit dat coureurs niet altijd gelijk hebben.

In ieder geval moesten de rensters twee keer aan de bak op dag twee: 69,7 km van Dordrecht naar de onvermijdelijke sprint in Rotterdam, en na een douche en een powernap de tijdritfiets op voor een ultrakorte tijdrit van 6,3 km in de straten van Rotterdam, waar het publiek extra werd verwend. Allemaal de schuld van de Olympische Spelen, die de planning flink in de war had gestuurd.

Tussen de twee ritten door vond Charlotte Kool, nadat ze haar aartsrivale Wiebes voor de tweede keer op rij had geklopt in de sprint, nog genoeg energie om jolig luid en vals “Yellow” van Coldplay mee te zingen op de teambus van DSM-Firmenich. Zo’n gele trui doet wonderen voor het gemoed en een mens moet zich tenslotte ergens mee bezighouden tijdens het wachten. Ik dacht aan Lorena, die geheel onvoorzien twee van de drie gedroomde sprintkansen in deze Tour had gemist en dus vast zou balen als een stier met kiespijn. Met zo’n humeur op je tijdrifiets stappen kan twee kanten uit: ofwel wordt het opnieuw niks omdat het gewoon niet meezit, ofwel trap je je frustratie van je af alsof je wordt achternagezeten door een zwerm reuzenhoornaars. Het grote verzet waarmee Wiebes aan haar tijdrit begon deed al snel het eerste vermoeden. 

Iemand anders had daarentegen wel een bijzonder begenadigde dag: Demi Vollering, op papier nog helemaal niet aan zet op dag twee, liet wereldkampioene tijdrijden Dygert achter zich en pakte vroeger dan gepland de gele trui over van Kool. Kwestie van meteen duidelijk te maken dat niemand zich al te veel illusies hoeft te maken.

TdFF2024: Oogst

Het was flink wennen, zo’n Grand Départ op een godvergeten maandag in augustus, wanneer de zomer haar stralende hoogtepunt al achter zich heeft gelaten en het graan naarstig wordt geoogst. Alsof die afwijkende timing niet ontwrichtend genoeg was, trapte de Tour de France Femmes af in Vlaardingen. Ik had nog nooit van Vlaardingen gehoord, maar een snelle google-check leerde dat de gemeente zich bevindt bij Rotterdam, in het Rijnmondgebied, een van de meest geïndustrialiseerde regio’s van de randstad, die bekend staat om haar haring, met dank aan een roemrijk visserijverleden. Veel Hollandser krijg je het niet geserveerd. Op veel reliëf hoefden we dus niet te rekenen. De enige bergpunten vielen te rapen aan het eind van de Maasdeltatunnel onder constructie, waar het peloton zo’n 46 hoogtemeters moest overwinnen.

Ik weet niet precies wie het parcours heeft bedacht, maar om een sportief vermoeid publiek bij de les te halen en te houden na twee feestelijke, maar intense Olympische weken, waren er wellicht andere en betere keuzes te bedenken dan twee biljartvlakke etappes na elkaar. Het profiel van de eerste twee dagen schreeuwde dan ook zo luid “Lorena Wiebes” dat Lorena Wiebes alleen maar kon verliezen. Van de hitte die als een dubbelgevouwen schaapswollen deken over de lage landen lag gespreid en de rensters elke aanvalslust ontnam. Van de omstandigheden die altijd hun grillige goesting doen en naar niemand omkijken. Van een weerbarstige fietsketting. Of van Charlotte Kool, doorgaans tweede, semi-permanent overlevend op de hoop dat Wiebes een keer niet meedoet, dat ze onderweg verdwaalt, een schoen verliest of stomweg vergeet te sprinten.

Maandag was zo’n dag, het soort dag die veel te zelden voorbijkomt in een rennersbestaan; een dag waarop het universum welwillend naar Charlotte knikte en: “Toe maar, het is voor jou vandaag” fluisterde. "Er kan van alles gebeuren in zo'n sprint. In een split second kan het misgaan", zei Lorena Wiebes voor de start tegen een NOS-reporter, een halve voorspellijng waar niemand ernstig aandacht aan schonk, tot haar derailleur het begaf op het cruciale moment. Met ruim drie fietsen voorsprong zoefde Charlotte Kool over de meet, haar linkerhand verbaasd voor haar mond slaand. Had zij nu werkelijk de rit én de eerste gele trui gewonnen?  

Even later stond Chatlotte Kool uit Blaricum opgetogen uit te hijgen naast oma Gonny, ondanks de onwelvoeglijke hitte naar Kijkduin aan zee afgezakt om haar kleindochter aan te moedigen en te knuffelen. Op het gezicht van Kool las je de verbijstering van iemand die het gewend is geraakt om net niet te winnen, die zich bijna verzoend heeft met het achterwiel van de beste sprintster van het vrouwenpeloton. Bijna. Maar gelukkig net niet.

Tdf2024: Lessen

Lessen uit de Tour van 2024

Het bleef wonderlijk stil in het “Remco is geen grote ronderenner”-kamp.

Het bleef opmerkelijk stil in het “Remco heeft geen deftige rondeploeg”-kamp.

Het bleef oorverdovend stil in het “Remco gaat zeker een desastreus slechte dag hebben”-kamp.

Remco bleef uitzonderlijk stil in zijn kamp, de gecontroleerde stilte van noodzakelijke focus en doordachtheid, eigenschappen die een mens helpen groeien.

Je eerste Touretappe winnen is als Kerstmis, Sinterklaas en je verjaardag op één dag: te veel vreugde om te beheersen, maar onvergetelijke speeches.

Je laatste Tour rijden is als een afscheidsfeest zonder muziek en champagne: te veel emoties om te beheersen, maar onvergetelijke speeches.

Je eerste Touretappe nèt niet winnen is als je lief die het uitmaakt aan de vooravond van jullie jubileum, met de woorden “ik heb je nooit echt graag gezien”. Liever geen speeches.

Records zijn er om verbroken te worden (maar waarom moet dat soms zo lang duren?)

Zonder volhardende en dienstbare helpers valt er geen eer te halen in de Tour; nergens in feite.

Klassieke renners zouden beter betogen voor een parcours dat hen wat beter past.

Biniam Girmay zette de deur op een ferme kier voor Afrikaans wielertalent. Het is nu aan de ploegen om die deur helemaal open te zetten.

Renners mogen dominant en gulzig zijn, want dat is topsport. Ploegen daarentegen mogen niet dominant en gulzig zijn, want dat is arrogant. 

Jasper Stuyven met een gouden medaille op het ereschavot van de Olympische Spelen: visualiseer het gewoon even, omdat het kan, omdat het een vorm van poëtische rechtvaardigheid zou zijn.

Er is goddank stilaan wat minder machismo in de mooiste sport van de wereld: renners mogen janken, snotteren, huilen, snikken, hun kinderen en partners knuffelen en danken, en zonder gêne tonen dat ze een beproevende stiel beoefenen.

Er is nog altijd te veel onnozel machismo in de mooiste sport van de wereld. Zieke renners, renners met fracturen en compleet onvoorbereide renners horen niet thuis op een fiets in de Tour de France. Nergens in feite.

Tourorganisator ASO volhardt in het blinde geloof dat de nulmeridiaan door hun navel loopt en het ziet er niet naar uit dat die tunnelvisie eerstdaags verandert.

Cadeautjes bestaan niet (maar natuurlijk wel) in de koers.

Het wielrennen zal de dopinginsinuaties nooit kunnen afschudden, wat er ook gebeurt.

Het is net wat makkelijker wuiven naar je fans en geliefden tijdens een traditioneel défilé op de Champs Elysées dan in een klimtijdrit.

Tadej Pogacar is een natuurfenomeen dat nog decennia bestudeerd zal worden door wetenschappers allerhande.

Het is veel te makkelijk om commentaar te geven en schamper te doen met de benen lekker omhoog op de sofa, fris drankje en kommetje chips bij de hand, en zonder werkelijk benul wat het van een renner vraagt om drie weken lang zo onvoorstelbaar hard over berg en dal te fietsen.

Wielrenners zijn waanzinnigen. Hoezeer ze ook verschillen, ze zijn allemaal knettergek.

Historische duels zijn er om te koesteren, niet om te vergiftigen.

De Tour is en blijft het meest onvoorspelbaar voorspelbare en begeesterende feest-op-twee-wielen ooit. 

TdF2024: Vendetta

 

In een sport waar je constant op dezelfde tegenstanders botst zijn vetes onvermijdelijk. Helemaal in het belangrijkste wielercircus ter wereld, waar renners elk jaar wekenlang tegen dezelfde concurrenten racen. 

Flashback naar de Tour van 1992, toen Buckler en Panasonic, de ploegen van aartsvijanden Jan Raas en Peter Post, elkaar na een jarenlange persoonlijke vete tussen de ploegbazen, zo openlijk dwars zaten dat Tourbaas Leblanc dreigde hen uit de wedstrijd te zetten. De renners zelf zaten er mee verveeld. Onvergetelijk is het interview dat Mart Smeets voor de Nederlandse televisie afnam bij Marc Sergeant en Frans Maassen. “Marc, wat heb jij tegen Frans? “Helemaal niets, Mart.” “Frans, wat heb jij dan ­tegen Marc? “Helemaal niets, Mart. Twee renners, gevangen in een tragikomedie die de hunne niet was.

Zo gortig als toen werd het nooit meer, maar ook in recent speelden wrok en rancune hun rol in de koers. Toen Richard Carapaz Movistar verliet voor INEOS maakte zijn ex-ploeg er een punt van om Carapaz tegen te werken, een vete waar geen van beide over praatte, maar die onmiskenbaar werd toen een reeks bizarre manoeuvres van Movistar de Ecuadoriaan de Vuelta van 2021 kostte.  

De strijd tussen team Visma-Lease a Bike en Tadej Pogacar gaat intussen al vijf jaar mee en lijkt dit jaar een voorlopig hoogtepunt te bereiken, met een sneer hier en een extra inspanning om de ander te jennen daar. Een kwestie die koerskijkers in kampen verdeelt, omdat mensen zien wat ze willen zien en wat hun voorkeur bevestigt.

Alles begon op la Planche des Belles Filles in 2020, toen de piepjonge Pogacar zijn landgenoot Primoz Roglic op de laatste dag uit het geel reed in een tijdrit voor de geschiedenisboeken. Die dramatische en traumatiserende finale etterde als een wonde die maar niet wil genezen. Tot de ploeg in 2022 terugsloeg met een reeks uppercuts zonder weerga en de jonge koning brutaal onttroonde, een verhaal dat zich het jaar nadien dunnetjes herhaalde. Natuurlijk had Jumbo-Visma het recht om zo dominant sterk te zijn en hem te verslaan, maar de trotse Pogacar zou de vernedering niet licht vergeten en maakte zich op om dit jaar extra hard uit te halen en de ploeg grijnzend op z’n plaats te zetten. Boontje om z’n loontje.

Rekeningen worden vroeg of laat vereffend. Geen scheef woord of vernederende daad wordt ooit vergeten en vergeven in de koers. Wraak wordt ijsgekoeld opgediend, soms wanneer je het niet verwacht. In 2021 had Primoz Roglic de eindzege van Paris-Nice bijna op zak, tot hij in de laatste rit viel. De concurrentie negeerde de ongeschreven regel dat de klassementsleider niet wordt aangevallen na een val, attaqueerde genadeloos en ontfutselde Roglic de zege. Die had immers al drie ritten gewonnen en de tegenstand “gekleineerd”.  Revanche won het van de wielerwetten. 

Vetes kunnen vermakelijk zijn, maar wanneer wraakzucht persoonlijk wordt en het sportieve in de weg zit zijn ze vooral ballast. Vroeg of laat moet iedereen vaststellen dat rancune een venijnig en hardnekkig beest is, en lastig te temmen bovendien.

TdF2024: Het dak van de Tour

 

Hoger dan etappe 19 naar Isola 2000 kon de Tour niet finishen, tenminste niet op asfalt. De Col de la Bonette is de hoogste doorgaande weg van Europa en werd voor het eerst beklommen door het Tourpeloton in 1962. Federico Bahamontes kwam er als eerste Tourrenner boven. Federico was een van de beste klimmers ooit, maar helaas een beroerd afdaler. Niemand weet hoeveel Tours hij had kunnen winnen als iemand hem had leren dalen. 

Veel viel er niet te dalen op de derdelaatste dag van deze Tour. Hoog, hoger, hoogst, langs de 24 haarspeldbochten van de Cime de la Bonette naar skistation Isola 2000, een van meest zuidelijke Alpenresorts, dichtbij de Italiaanse grens, een oord met evenveel charme en allure als Wijnegem Shopping Center, plompweg neergeplant in een adembenemend landschap. 

We stonden voor het weekend van de waarheid, voor zover die zich nog niet in al haar onverbiddelijke brutaliteit had geopenbaard. De machtsverhoudingen waren al een week duidelijk. Dromen mocht, maar enkel op eigen risico. De realistische scenario’s om de man in het geel op de valreep te onttronen waren op, en wie dacht over een geheim recept te beschikken werd al snel met twee voeten op de aarde gezet. Met het machtsvertoon van een armada reed team UAE zelfverzekerd naar het dak van de Tour. Loofbomen maakten plaats voor lariksen; de temperatuur daalde gestaag; de lucht werd ijler; de spanning steeg. Niet of maar waar en door wie er zou aangevallen worden was de vraag. Niemand had aandacht voor wat er achteraan gebeurde, waar sprinters, kasseivreters, helpers zonder doel en renners met mankementen zich hadden verzameld in de bus, met de tijdslimiet als voornaamste tegenstander. Heersen doe je onder de schijnwerpers, lijden liever in de luwte.

Met nog 12 km te gaan maakte de vooruit gestuurde Matteo Jorgenson zich los van de uitgelezen kopgroep, een hongerige lammergier op zoek naar een prooi. De heilige Matteüs werd door evangelisten afgebeeld als een gevleugeld profeet en ik hoopte maar dat Matteo z’n vleugels had aangetrokken, want er was een andere, nog gevaarlijker roofvogel op komst, een man die niemand anders een kruimel gunde en vrijwel elke etappe als een etalage zag voor zijn overstromende talent, zoals sommige superrijke mensen graag hun Rolex of Bugatti showen. De tactiek? Domineren, demonstreren, deconstrueren, tot er enkel nog puin en brokstukken op de weg liggen, tot niemand nog ergens in durft geloven.

De dappere Matteo klapwiekte niet meer toen hij werd ingehaald. Even keek hij even over z’n schouder naar het bizarre natuurverschijnsel dat hem trof, daarna gelaten naar beneden, waar het asfalt onder zijn verhitte banden plots teer was geworden. “Waar hebben we nu eigenlijk naar zitten kijken?”, vroeg de commentator zich luidop af. Niemand had een antwoord.

TdF2024: Snor

 

Vergeef het mij, maar deze Tour is voor iedereen lang en lastig, ook voor een Tourchroniqueur, dus ik haakte pas in op 75 km van de meet, vlak voor een royale kopgroep de Côte Saint Apollinaire bereikte, een klim van 7 km en 5,5 % gemiddeld, die z’n naam dankt aan Apollinaris van Ravenna, een Syrische heilige, bisschop en martelaar. De kopgroep van de dag bleek te bestaan uit maar liefst 36 martelaars, voor de laatste keer in deze Tour diep in hun arsenaal aan munitie graaiend, op zoek naar een kostbare zegekans. 

Jaloersmakende vakantieomgeving trouwens, tussen Gap en Barcelonnette. Maar het is lastig om bergen, meren, bootjes en roofvogels te bewonderen als je op elke move van je medevluchters moet letten. Ik was keurig op tijd wakker om de eerste aanvallen te pareren. Ervaring loont altijd. 

Op de klim met de meest tot de verbeelding sprekende naam, de Côte de Demoiselles Coiffées, besloot dat Michal Kwiatkowski, ook iemand met ervaring, de eer van zijn onfortuinlijke ploeg te redden. Iemand moest het doen. Michal kreeg onder meer het gezelschap van Victor Campenaerts, een van de meest ongrijpbare en onderhoudende wielrenners die een koerskijker zich kan dromen. Van Victor weet je nooit zeker of hij nu in bloedvorm is of doet alsof. Gaat hij schitteren of kan hij ieder moment in elkaar zakken als souffléetje dat je te snel uit de oven hebt gehaald? Zelfs als je Victor z’n grimassen bestudeert zoals een archeoloog een zeldzaam fossiel onder de loep neemt heb je nog steeds geen idee. Maar die dag gaf hij, eerder uitzonderlijk, geen trap te veel. 

Met nog vijf kilometer te gaan kon het gokken en gissen beginnen. Wie van de drie voorop had de snedigste sprint? Kwiatkowski, gepokt, gemazeld en nog moeilijk te verschalken? Campenaerts, gewiekst, gewaagd, altijd gretig, soms overmoedig en misleidend smoelen trekkend onder z’n borstelige snor? Of de jonge Matéo Vercher, waarover France TV beweerde dat hij behoorlijk snel was aan de finish voor hij prof werd?

Thomas de Gendt, ploeggenoot van Campenaerts en gezegend met 15 jaar ervaring en een glasheldere kijk, was er nochtans gerust in: “Victor heeft ‘m. Zijn 30 seconden sprint is ongezien”, suste Thomas de strak gespannen zenuwen van de koerstwitteraars. Zoals gewoonlijk had Thomas gelijk. Na wekenlang genereus en onvermoeibaar ploeteren voor kopmannen De Lie en Van Gils was het eindelijk en verdiend voor Victor zelf. Onvoorziene winnaars zijn de beste winnaars. Met z’n beruchte snor onder de tranen en een aandoenlijke knak in z’n stem smeet de winnaar z’n beproefde hart op straat in Barcelonette. Aan de overkant zat Mattéo Vercher snikkend te bekomen tegen een hek, in een vertwijfelde staat van trots en ontgoocheling tegelijk. De Tour doet gekke dingen met een wielrenner.

TdF2024: Schietkraam

 

Vanaf rit 17 gaat het enkel nog bergopwaarts en dat was er aan te zien. Op 100 km van de finish waren er al drie renners van de fiets gestapt, en de animositeit in het peloton deed vermoeden dat het niet de laatsten zouden zijn. Wanneer elk perspectief verdwijnt, smelt ook de motivatie om vol te houden weg. Het was nochtans warm in de Drôme, het soort zuiderse weer waar ik al weken stiekem naar verlang, en in principe te warm voor het soort inspanningen dat we te zien kregen. Heel even werden we opgeschrikt door waaieralarm, maar dat liep al snel op een sisser af.

De laatste week van de Tour is meestal de beste omdat de zenuwen gaan opspelen als brandend maagzuur. De shift van van “alles is nog mogelijk” naar “als we het nu niet doen is het te laat”. Maar aan zo’n schietkraam van demarrages hadden wij ons niet verwacht. Waarom zo woest ten strijde trekken van bij de start in een etappe die de laatste 40km stevig omhoog gaat? Niemand die het wist, maar wat was het onderhoudend.

Na zo’n 120 km leek de koers zich in een ongestreken plooi te leggen, met een kwartet voorop en 49 renners in de achtervolging, een groep zo omvangrijk dat we ons afvroegen of we dit nu de achtervolgers of het peloton moesten noemen. Ik hoopte dat het viertal voorop bleef want daar zat Tiesj, een geschikt type coureur voor het profiel van de dag, en een mens moet af en toe durven dromen. Zelfs van ver valt Tiesj makkelijk te onderscheiden in de meute: de gebeitelde kop van een flandrien, een onaerodynamisch kromgebogen rug en de smalle schouders van iemand die nog flink moet groeien, kenmerken die minder souplesse doen vermoeden dan hij eigenlijk heeft. We hoefden ons niet eens af te vragen hoe Tiesj van zijn reisgezellen af zou geraken om een desastreuze sprint te vermijden, want zover zou het nooit komen. Richard Carapaz, een van de koppigste aanvallers van deze Tour, had een afspraak met de geschiedenis om z’n rondepalmarès te vervolledigen en de bondscoach van Ecuador duidelijk te maken dat die een pijnlijke vergissing beging door hem niet te selecteren voor de Olympische Spelen. Terwijl Richie naar skistation Superdévoluy  en een prachtige en verdiende zege vloog, knalde Tadej Pogacar in de achtergrond weg van z’n rivalen, of zo leek het toch. Ik heb echt waar nog nooit iemand gezien die zo belachelijk hard bergop kan wegfietsen van zijn omgeving en van de omstandigheden. 

Hoe indrukwekkend de aanval er ook uitzag, het zou een maat voor niets worden. Visma-Lease a Bike had z’n satellieten slim uitgezet op strategische posities om hun wankelende kopman op te vangen. Remco dacht er dan weer het zijne van en koos het hazenpad nu hij nog kon. De Tour mag dan gewonnen zijn, er staat ons nog een spervuur van aanvallen en counters te wachten. 

TdF2024: Laatste kans

 

De coureur, ge kunt gij daar niet aan uit. Dagenlang zeuren dat er te weinig kansen zijn voor vluchters, en van zodra er zich een mogelijkheid aandient doodleuk achteroverleunen en vriendelijk bedanken met een air van “ja nu hoeft het ook niet meer”. Ach, ik snapte ze wel, die arme renners. Met 5 destructieve dagen in het vooruitzicht heeft een mens doorgaans weinig goesting om zot te doen.

De wind had er ook al geen zin in, dus mijn gedachten dwaalden af naar existentiële vragen à la hoe het mogelijk is dat 45 per uur fietsen er zo gezapig kan uitzien, zeker zonder Tim Declercq die aan kop sleurt; waarom Jasper Stuyven al drie keer was gaan plassen; wanneer Matje z’n nekmatje beu zou worden of wie de snor van Magnus Cort blauw had geverfd. Vragen waar geen pasklare antwoorden op volgden. Ik scrolde door het Tournieuws en zag dat Tadej bezoek had gekregen van zijn ouders, voor de gelegenheid allebei in geassorteerde kanariegele outfit, een recente trend bij familie en partners van truiendragers. Hopelijk komt het nooit zover dan een van mijn zonen de gele trui draagt want de kleur flatteert mij compleet niet. Ook vermakelijk waren de coronaontkenners op X die helaas nog steeds geen nieuwe hobby hebben gevonden en zich druk maakten over renners met mondkapjes op, alsof ze daar hoogst persoonlijk last van hadden.

Maar blijkbaar werd Miguel Indurain zestig jaar op deze kabbeldag, en hij zag er patent uit. Bovenal wil ik bij deze luid en uitdrukkelijk zeggen dat Miguel, aka BigMig, beter verdient dan het label “saaie Tourwinnaar”. Ik weet het, de meeste mensen houden van aanvallende coureurs met een grote mond en een aangeboren liefde voor schijnwerpers en camera’s, maar ik was fan van Miguel en de Tour is Rock Werchter niet. Ik kan niet precies uitleggen waarom ik ooit zo’n Indurainvolger was, maar wellicht hou ik gewoon meer van mensen die geen spel maken van hun prestaties en rustig hun ding doen, zonder veel show. Bovendien heb ik een zwakke plek voor tijdrijders en ben ik van mening dat mensen die tijdrijden saai of minderwaardig vinden niet thuishoren in de wielrijderij.

Zelfs na al deze random bedenkingen was er nog een zee van tijd over om me af te vragen wie ik het allerliefst met twee armen in de lucht over de meet wilde zien komen in Nîmes, en dat was moeilijk en makkelijk tegelijk. Iedereen die al op het podium had gestaan met een bloemekee viel af, want je wil toch een béétje aan herverdeling doen. Maar intussen was Thomas Gachignard in z’n eentje ontsnapt en voorop gaan rijden om eens naar het thuisfront te wuiven. Gachignard had nog nooit een koers gewonnen en er is echt waar weinjg mooier dan een coureur die voor het eerst een koers wint, dus ik duimde voor Gachignard, al was het maar omdat hij het probeerde en uiteindelijk bestaat het leven voor 75 % uit proberen en abstractie maken van de buitenproportionele kans op falen. Dat hij zou falen was helaas evident. Laatste sprintkansen komen immers sprinters toe en zo geschiedde. Jasper Philipsen pakte z’n derde zege na een moeizame start en Biniam Girmay smakte ongelukkig tegen het asfalt. Laat Bini in vredesnaam Nice halen zonder te veel kwetsuren en in een bosgroene trui.

TdF2024: Plan

 

De Tour heeft geen plaats voor wanhoop. Wie niet gelooft dat elke dag een dienblad vol nieuwe kansen serveert gaat beter naar huis. Het doet er niet toe dat alles, van voorbeschouwing tot statistiek, op het tegendeel wijst; overtuiging is een plicht.

Er zijn twee manieren om de Tour te winnen. De eerste is de minst waarschijnlijke en vereist dat je veruit de beste bent. De tweede vraagt om religieuze overtuiging, een goed plan en een genereuze portie geluk. Jammer genoeg draagt de tweede manier ook een onprettige dosis risico in zich. Als het plan mislukt kan je gevaarlijk diep vallen.

Veel bezorgde gezichten aan de start in Loudenvielle. Dat het een eindeloze en slopende dag zou worden, vertelde het etappeprofiel. Meteen omhoog van bij de start, de Peyresourde op; daarna over de gevreesde Col de Menté en de beruchte Portet-d’Aspet, vervolgens de Col d’Agnes en de Port de Lers verteren en finishen op Plateau de Beille. Een parcours dat enkel bedacht kan worden door een dronken despoot of iemand die een hartgrondige hekel heeft aan wielrenners. Mijn koersherinneringen aan Plateau de Beille zijn enigszins beladen, gezien de namen achter de beste tijden op deze klim. De KOM stond nog steeds op naam van Marco Pantani, een record waarvan ik stiekem hoopte dat niemand het zou breken omdat dat zorgwekkend zou zijn.

Wij keken wat meewarig naar de kloeke kopgroep, die van bij aanvang tot mislukken was gedoemd, een rode draad door deze Tour, die vluchters geen kruimel gunt.

In ieder geval was er een plan bij de partij onder druk, verbluffend in zijn eenvoud: knoerthard in formatie omhoog rijden tot er bijna niemand meer over was en zodoende de tegenstander uitputten en isoleren. Geraffineerder dan dat was het niet. Het soort plan dat als een voetzoeker in je gezicht kan ontploffen en je eventueel een oog of een oor kost. Maar meer opties lagen er niet voor het grijpen en een mens moet het doen met het gereedschap dat voorhanden is. Ik wist eigenlijk al hoe het zou aflopen, maar kon enkel bewonderend fluiten voor zoveel naakte moed en voor de krachtdemonstratie van Matteo Jorgenson, die met z’n mond wijd open een uitgedund elitegroepje voorwaarts sleurde aan een onverbiddellijk tempo.

En toen waren ze nog met twee. Tot elkaar veroordeeld als peper en zout. Elkaar vrezend en verwensend. In mijn hoofd speelde iemand een dreigende soundtrack op een vals gestemde viool en nog voor de laatste schelle noot was weggedeemsterd was het allemaal voorbij en had Tadej Pogacar zijn rivaal achtergelaten. Al het gereedschap uit de alaambak was gebruikt, alle truken van de foor uitgeprobeerd, maar hij bleek niet te breken. Deze keer niet. Ook de vurigste overtuiging kent haar limieten.

TdF2024: Revanche

 Terwijl de Tour zich plechtig opwarmde voor de eerste serieuze cols van het jaar, toch het soort feestelijk feit waar ik steevast naar uitkijk, werd ik helaas deels verhinderd. Het vrouwenpeloton rijdt namelijk haar Giro d’Italia tijdens de Tour de France en in Italië stond de koninginnenetappe op het menu. Veel krijgen de fans van die Giro niet te zien, en ik druk me voorzichtig uit, maar freaks met een Eurosport abonnement kunnen goddank elke dag de laatste 50 km bekijken. Terwijl de mannen de Pyreneeën aansneden reden de vrouwen in de hete Apennijnen over de Passo Lanciano richting Blockhaus. In de kopgroep: Lotte Kopecky in de rode puntentrui, tweede in het eindklassement op drie seconden van Elisa Longo Borghini. Drie luttele seconden waarvan er na een bloedstollende finale nog eentje overblijft. Het zou dus zomaar kunnen dat wij morgen voor de eerste keer in de geschiedenis een Belgische Girowinnares krijgen, zij het zonder dat u haar kan zien winnen of vieren.

Terwijl ik nagelbijtend naar de bikkelende vrouwen keek waren drie renners uit de Tour gestapt. Ik vroeg me af waarom ze überhaupt waren gestart. Hoe komt iemand op het idee om een zieke of ernstig gekwetste renner op z’n fiets te zetten met twee loodzware bergetappes in het verschiet? Tussen heroïek en dwaasheid ligt soms een potloodlijntje van niks. In een seconde ben je eroverheen gestapt. Amaury Capiot, de eerste van de drie opgevers, wankelde al meteen na de start en reed nog even in tranen verder, een jammerlijk zicht dat we allemaal van mijlenver hadden zien aankomen na zijn dramatische crash, en dat ons en hem bespaard had mogen blijven. De andere twee hadden covid te pakken en hadden blijkbaar verwacht daar weinig tot geen hinder van te ondervinden. 

Los daarvan had ik erg weinig gemist. De suspense bleef immers tergend lang uit, zoals dat wel vaker gaat in de bergen, alsof de protagonisten liefst wachten met zich profileren en ageren tot de lucht ijl genoeg wordt. 

Waar ik het meest van houd tijdens klimetappes zijn de ogen van de renners, wat dieper in de oogkassen, wat leger dan op het vlakke, en schijnbaar star naar binnen gekeerd. Niemand praat nog want daar heb je zuurstof voor nodig die een klimmer doorgaans niet over heeft. Niet dat iemand hen zou horen langs de wall of sound van een opgezweept publiek. Berglucht is gezond, tot op zekere hoogte, maar doet gekke dingen met de mensen.

En dan, na uren vol verwachting was het zover: het uitsturen van de adjudant, de voorspelde aanval, het driftig wegscheuren van een opgedreven motor, het verschil dat in geen tijd een kloof werd. Ijskoud opgediende revanche op een bedje van zeldzaam talent. Op sommige feiten valt niet te anticiperen. Je kan ze enkel lijdzaam ondergaan.

Twee minuten scheiden Jonas Vingegaard van Tadej Pogacar, met nog zeven etappes te gaan. Te beginnen met een brutale rit naar Plateau de Beille. 

TdF2024: Pau

 

Al voor de 75^ste keer deed de Tourkaravaan Pau aan, een stad met meer historie dan pretentie. Tot WOI was Pau een mondain kuuroord voor welstellende Britten, maar de villa’s in Engelse stijl zouden plaats ruimen voor hoogbouw en veel charme wegschuren, maar de ideale ligging aan de rand van de Pyreneeën maakte van de stad een blijver in het Tourparcours. Landgenoot Eddy Pauwels, een begenadigd klimmer,  won er twee van zijn vier Touretappes, in 1961 en 1962. Mijn meest recente en levendige herinnering aan Pau is er geen om te koesteren. De tijdrit in de Tour van 2019, het dijbeen van Wout dat aan een nadarhek bleef haken, de schreeuw, het bloed, de consternatie. Koersgeschiedenis bestaat dan ook voor de helft uit malheuren.

Deze keer werd er niet geklommen, noch tegen de klok gereden. Niet dat dat de rit vereenvoudigde of lichter verteerbaar maakte. Wie logisch nadenkt en geen weet heeft van de waanzin die de wielrennerij beheerst zou verwachten dat wielrenners zichzelf wat respijt gunnen vlak voor ze de Pyreneeën ingaan en aan het eind van twee dolle weken, maar niets daarvan. Alle remmen los van bij de start en chaos alom.

Wie niet meer meedeed was Primoz Roglic, voor de zoveelste keer onfortuinlijk door de lucht gekatapulteerd en tegen het asfalt geland, en zodoende te zwaar gehavend om de strijd verder te zetten. Wie bijgelovig is vermoedt al langer dat de Tour en Primoz een vervloekte combinatie vormen. Ooit, in een ver vorig leven, moet Primoz de toorn van de wielergoden over zich heen hebben geroepen. Had hij de parcoursbouwer een klaphark of de Tourorganisator een egocentrische vrek genoemd? Had hij per abuis een Franse chouchou uit het klassement of van de weg gereden? Zelfs de harde kop van Primoz Roglic bleek niet van staal. Een onnozele en perfect vermijdbare tuimelperte tegen een geniepige brok verkeersmeubilair stuurde Primoz voortijdig naar huis.

Organisator ASO stak geenszins de hand in eigen boezem. Ongelukken gebeuren nu eenmaal. Dat zij die wegverhoging beter hadden kunnen aanduiden was niet meer dan ‘een visie’ en allesbehalve een feit. En wisten wij zeurpieten wel wat dat allemaal kost, zo’n stuk verkeersmeubilair weghalen? En beseften wij, onwetende dwazen, wel dat de Franse wegen hélemaal anders zijn dan de Belgische, waardoor beproefde oplossingen, bovendien gratis aangeboden, niet aan de orde zijn? Mijn brein knetterde van zoveel stellige onzin, maar de koers vroeg goddank om mijn aandacht, zodat ik me ook niet meer druk hoefde te maken over het dagelijkse en achterhaalde gejeremieer omtrent de diskwalificatie van rücksichtloze sprinters, dat perfect illustreerde waarom wielrennen de gevaarlijkste sport ter wereld is en nog lang zal blijven.

Terug naar Pau, want daar waren we bijna. En ze reden als gekken alsof er in Pau veel meer lag dan een streep, en de zenuwen gierden en de banden zwiepten en ik kon alleen maar bidden dat iedereen rechtop zou blijven - wat uiteraard te veel gevraagd was - en in stilte bidden om een louterende uitkomst, noem het desnoods karma, want vroeg of laat moet het lot toch iets teruggeven van wat het gestolen heeft van een coureur.

Maar een mens krijgt hoogst zelden wat hij verdient.

TdF2024: Zelfbedrog

 

Elke grote ronde heeft een medisch bulletin dat uit meer bestaat dan schaafwonden en botbreuken. Wielrenners zijn net als alle duursporters bovengemiddeld vatbaar voor virussen allerhande. Zo gaat dat als je al te lang en te vaak de grens van de uitputting opzoekt en je vetpercentage hooguit 7 % bedraagt. 

Ergens ter hoogte van toerististische trekpleister Rocamadour stapte Pello Bilbao met zichtbare tegenzin in een auto. Je zag hem twijfelen over zijn beslissing, zich afvragen of het wel de juiste was. Alsof beslissingen zich niet pas achteraf laten evalueren. Pello had geen oog voor de idyllische omgeving, noch voor het stadje dat vanop een rots dramatisch boven het kalksteenplateau Causse de Gramat uitkijkt. Rocamadour ontleende z’n naam aan de heilige Saint Amadour, wiens lichaam compleet intact werd gevonden in een bergwand. De dode heilige werd bewaard in een kapel in de hoop dat hij daar zou verrijzen, maar dat kwam er nooit van. Van een ander lokaal boegbeeld, de Zwarte Madonna van Rocamadour, werd lang geloofd dat ze voor wonderlijke genezingen zou zorgen. 

Wie ziek wordt in de Tour rekent net zo goed op wonderen en sleurt zich tegen wil en dank door de dagen, over bulten en bergen, alsof het ploeteren de kwaal vanzelf zal genezen. Maar zelfbedrog komt altijd uit. Nog voor Pello was ook Fabio Jakobsen gelaten van z’n fiets en in de ploegwagen gestapt. De bergen van het Massif Central hadden zijn laatste restje moed verbrijzeld, en een wielrenner zonder moed is als een fiets zonder stuur. 

Het is niet duidelijk waarom de ene rondtrapt alsof elke dag een onvergetelijk feest is, terwijl de andere elke etappe als een kolossaal en onoverkomelijk obstakel voor zich ziet opduiken. We praten veelvuldig en uitvoerig over de benen van een renner. Goeie benen, slechte benen; zware benen; wonderbenen of helemaal geen benen. Een coureur die zegt dat hij de benen niet had maakt dankbaar gebruik van de meest nietszeggende uitdrukking uit het koersjargon. Wat in zijn hoofd gebeurt is immers te ingewikkeld voor woorden en vraagt om schakeringen en formuleringen waar je een lange adem voor nodig hebt, adem die ontbreekt wanneer je er te hard op hebt getrapt.

In de ogen van een renner die opgeeft valt een dik boek te lezen, over de lange en moeizame weg die naar dit ene dode punt heeft geleid; een boek met een verhaallijn die zonder plot valt, alsof de auteur plots geen zin of inspiratie meer had. Zijn ogen kijken niet, maar staren de leegte in, ver voorbij de weg, de auto, de slordig geparkeerde fiets en het meelevende gezicht van de soigneur. Maar de meeste coureurs geven niet op. Zelfs niet wanneer dat logisch, begrijpelijk en zelfs wenselijk zou zijn. Ze staan weer recht, vegen het bloed weg en trekken hun gescheurde truitje recht; ze bijten zo hard als ze kunnen op al hun tanden tegelijk en glimlachen naar de camera als volleerde zelfbegoochelaars. Ze zijn banger van de angst dan van het gevaar, en wanneer ze bang zijn kijken ze hun angst dreigend in de ogen om er zo hard mogelijk naartoe te rijden, als in een intimiderend en bezwerend ritueel. 

TdF2024: Stormschade

 

Wie niet beter wist dacht dat de Tour beslist werd op dag 11 met nog tientallen kanshebbers voor de eindzege. Alsof het pelotonconclaaf besloten had dat de kijker compensatie verdiende voor het slaapverwekkende schouwspel van de dag voordien. Het is een mythe dat je energie kan sparen om wat later genereus te verkwisten. Het zou erg fijn zijn als het wél zo werkte, maar tot het zo ver is doen wielrenners koppig alsof.

Bijna iedereen wilde in de aanval, en wel onmiddellijk. Het eerste koersuur was één grote flipperkast waar je oogkramp van kreeg. Na 47 wilde ontsnappingspogingen raakte dan toch een kloek groepje weg, maar niemand gaf hen een schijn van kans, hoe fluks en gezwind ze ook ronddraaiden. De geelgehelmde formatie aan de kop van het peloton maakte snel duidelijk wat de bedoeling was van deze dag. Illusies bleven best netjes opgevouwen in de achterzakjes.

Nochtans stond er geen enkele hoge of erg lange col op de planning. Wel een ontmoedigende reeks korte en venijnige klimmetjes door het Centraal Massief. Op één van die cols had de halve bevolking van de Cantal zich verzameld om hun local hero Romain Bardet op te wachten en uit te wuiven in zijn allerlaatste Tour de France. Een ererondje waar Romain zichtbaar blij de tijd voor nam, voor zover je blij kan zijn wanneer je een halve dag achter de feiten aan fietst.

Sommige Touretappes ontwikkelen zich zoals de uren voor een aangekondigde zware storm. Iedereen haast zich om de tuinmeubels binnen te zetten. Al wat los hangt of staat wordt angstvallig opgeborgen, vastgetimmerd en dichtgevouwen. Poorten, ramen en deuren gaan hermetisch toe. Maar ondanks alle voorzorgsmaatregelen waait het dak van het huis er valt de kastanjeboom op het tuinhuis van de buren. Stormschade kan je beperken, maar niet vermijden. Pas wanneer de wind is gaan liggen kunnen we de schade opnemen. Wat is onherstelbaar beschadigd en wat valt er nog te repareren?

Het schadespoor van de gele wervelstorm vertoonde een grillig patroon. Niet onder de slachtoffers: Jonas Vingegaard, de meest onverstoorbare en weerbarstige stijfkop van deze Tour. Schijnbaar teruggeslagen door een semi-verwoestende aanval, maar geen moment ontmoedigd. Gestaag knokte Vingegaard zich een weg terug naar voren, waar zijn rivaal hem al lang niet meer verwachtte. In de blik van Tadej Pogacar viel geen glorie en victorie, maar verbijstering en frustratie te lezen. Hoe was dit mogelijk? Waar kwam die Deense schaduw plots weer vandaan? Had hij hiervoor z’n hele ploeg opgerookt? Was dit het povere resultaat van een hele dag controleren en intimideren? 

Ik begreep hem. Als wij iets niet hadden voorspeld, dan wel dat een aanval van de beste wielrenner ter wereld op zijn eigen lievelingsterrein gecounterd kon worden. Laat staan dat die actie zou resulteren in een fotofinishsprint tussen twee ex-Tourwinnaars. Al helemaal niet dat die sprint gewonnen zou worden door de minst explosieve en favoriete van de twee. Het grootste slachtoffer van de stormschade is misschien wel de moraal van Tadej Pogacar zelf.

TdF: Ballen

 

Broeierige, maar geschiedenisloze dagen zijn bij uitstek geschikt voor reflectie. Het peloton kabbelt als een beekje door het landschap. Straks wordt het onrustig, maar nu nog niet. Er valt alleen maar terug te blikkken, naar surprises, sprookjes en schermutselingen. Vooral die laatste houden wielerfans bezig wanneer er niets te melden valt. Want sinds de ophefmakende stofetappe van zondag is het vuur aan de lont. De nummers 1 en 2 in het klassement waren niet te spreken over de nummer 3, tweevoudig Tourwinnaar Jonas Vingegaard, en dat mocht iedereen weten. Van zodra een renner z’n persoonlijke frustratie uit over deze of gene concurrent springt iedereen op de kwestie als een groepje kleuters op een snoeptaart. Achteraf, toen het verstand weer de overhand nam, werd grif toegegeven dat Vingegaard eigenlijk wel verstandig was geweest, maar toen was het natuurlijk al te laat en viel het onnozele macho-discours over “grote ballen” niet meer te ontwijken.

Sinds de spichtige Deen z’n eerste Tour won is hij onderwerp van debat. Niet omdat hij andere renners in de hekken drumt, concurrenten uitscheldt of een grote bek opzet, maar om alles wat hij niet is: niet flamboyant, niet expressief, niet onbesuisd, noch gretig in de aanval. En daarom “saai”, “kleurloos” en zelfs “laf” bevonden. Het is wonderlijk wat mensen allemaal durven zeggen en schrijven over mensen die ze niet kennen, laat staan over iemand die drie maanden geleden dacht dat hij doodging terwijl hij voor de tweede keer vader zou worden, en die het lef heeft om een gewaagde gooi te doen naar een derde Tourzege waar niemand in geloofde, nadat het leek alsof hij nooit meer zou meedoen voor de prijzen. 

Gelukkig geven introverte mensen weinig om populariteit. Ze hebben hooguit last van misverstanden. Dat ze verlegen zouden zijn, terwijl ze hooguit meer naar binnen gekeerd zijn en geen aandacht zoeken. Dat ze geen persoonlijkheid zouden hebben terwijl ze nadenken voor ze iets zeggen. Dat ze mak en gedwee zouden zijn, terwijl ze vooral goed kunnen luisteren. Dat ze saai zouden zijn, terwijl ze zich net overgeven aan datgene waarmee ze bezig zijn. Dat ze kil en berekend zouden zijn, terwijl ze gewoon hun emoties liever voor zichzelf en hun inner circle houden. Stiekem ben ik een beetje jaloers op introverte mensen; op hun gave om prioriteiten te stellen, energie te doseren en randzaken te negeren; op hun focus en hun complete desinteresse voor wat men van hen denkt. Bedachtzaamheid is geen eigenschap die je beter afleert, maar een zeldzame deugd in tijden waarin elke gedachte meteen moet worden geuit, elke emotie onder de schijnwerpers wordt gesleurd. 

Het is perfect legitiem om graag geëntertained te worden. Het is niet legitiem om te verwachten dat mensen je entertainen, ook niet als het wielrenners zijn. Wielrenners zijn namelijk net mensen. Ze komen in evenveel soorten als wij. Vrienden die elk feestje doen ontvlammen tot iedereen op de tafel danst zijn leuk. Maar soms heb je iemand nodig die in stilte komt helpen verhuizen na je scheiding en elke doos zorgvuldig labelt.

TdF2024: In het stof

 

Gravellen is hot. Zo hot dat de ASO een graveldagje inlaste in de Tour. Voor de leken: we hebben het over fietsen op onverharde wegen. Heel leuk voor wie avontuurlijk is ingesteld. Nieuw allerminst. Het is niet omdat je iets een hippe naam geeften  er een hele cultuur aan ophangt dat het nieuw is. Trouwens, het vrouwenpeloton verteerde twee jaar geleden in hun eerste Tour de France al een reeks gravelstroken. Een experiment dat geslaagd werd bevonden. Maar hemel, wat een heisa. Naarmate de dag vorderde klonk het alsof het Tourpeloton door brandende hoepels en kolkende lava moest fietsen. Zoals dat gaat bij nieuwigheden werden voor- en tegenstanders van het onverharde werk uitgebreid bevraagd naar hun bezwaren en argumenten. Niemand zei dat het vooral veel te veel werk was. Ploegen hadden immers al hun werknemers, vrijwilligers en de broers, zussen en vrienden van de vrijwilligers opgetrommeld om langs de kant van de weg te staan met reservewielen en bevoorrading. De planners en fixers hadden er doorwaakte nachten met hooguit drie uur slaap opzitten en dan nog was niemand er gerust in.

Wieleranalysten zijn geboren onheilsprofeten. Wat fout kan gaan zal in hun doorgewinterde verbeelding vrijwel zeker fout gaan. Dat is niet onlogisch vermits er in geen enkele andere sport zo veel fout gaat, het meest ondenkbare eerst. Zelfs de meest stoïcijnse coureur werd licht zenuwachtig van het opbod aan waarschuwingen. Niet dat de profeten helemaal ongelijk hadden. Half koers was ik de tel van de lekke banden al kwijt en van zodra ik drie minuten het scherm verliet begreep ik niets meer van de situatie. Het regende demarrages, mechanische akkefietjes en stof. Maar oh wat was het entertainend. Al het gepruttel en gemopper was weinig meer dan muzak in de achtergrond van de heerlijkste Touretappe van de eerste negen dagen. Ik had geen tijd om naar de wc te gaan. Jonas Vingegaard had geen tijd om de fiets van Jan Tratnik, waar hij na pech op verder moest, weer in te ruilen voor een passender exemplaar. Remco had geen tijd om rustig te blijven. Europees kampioen gravel Jasper Stuyven had geen tijd om zich af te vragen wie zijn gravelfeestje zou verpesten. Tadej Pogacar had geen tijd om te wachten op eender wie en wie goed luisterde hoorde tanden en kiezen breken in zijn achtervolging. En stof, verblindende wolken stof, overal stof.

Geen van de vier toppers kraakte in de chaos. Gelukkig luisteren renners niet naar commentatoren. Alle verwoede pogingen van de man in het geel bleken uiteindelijk voor niets. Helemaal vooraan knokte Jasper nog moederziel alleen tegen al de rest, z’n mond open, z’n tong op z’n pedalen. Maar het mocht niet zijn. Terwijl Jasper net voor de meet zonder compassie werd gegrepen hoorde ik mijn hart heel stil krak fluisteren. Wat een onverbiddelijke sport. Soms komen rustdagen maar net op tijd, niet alleen voor de renners, maar ook voor de kijkers.

TdF2024: Eeuwig leven

 

Elke Tour krijgt z’n eigen publieksheld, het soort renner die niet meedoet in de strijd om de toptien, maar van aanvallen een doel op zich heeft gemaakt; een jeugdige Don Quijote op twee wielen die de orde verstoort en de wetten tart.

Jonas Abrahamsen speelt die rol overtuigend en met verve. In een etappe die tromroffelend werd aangekondigd als eentje die van bij de start hartstochtelijk zou worden bevochten, sloop Jonas er meteen vandoor. Wat verraste was niet zijn gevleugelde ontsnapping in het middeleeuwse Semur-en-Auxois, maar het feit dat de rest zonder veel tegenspartelen liet gaan, alsof de Noors jeune premier zich gedwee zou laten vangen. Daarvoor had hij zich niet in die bollenoutfit gehesen: bollentrui, bollenbroek, bollensokken, bollenhelm, bollenlogo op z’n fiets en zelfs een bollenbril, zodat er geen enkel twijfel kon bestaan over wie de rechtmatige eigenaar van de bergtrui was. Het parcours voorspelde nochtans dat de dappere rebel het niet zou halen. Even voorbij de start ligt Alise-Sainte-Reine, waar de Romeinen in 52 voor Christus de dappere Galliërs in de pan hakten. Geen goed voorteken.

Het kostte het peloton bijna een complete etappe over golvend en uitdagend terrein om die gekke Abrahamsen tot de orde te roepen.

Terwijl Jonas vastberaden vooruit snelde en het peloton sakkerend op hem jaagde werd het even stil in het commentaarhok. Er was slecht nieuws uit de Ronde van Oostenrijk: Andre Drege, een andere aanvalslustige Noor, mee in de kopgroep van de dag, was zwaar gevallen in de afdaling van de Grossglockner en overleefde de crash niet. Een half uur eerder hielden Renaat en José nog stiekem hout vast nadat ze luidop hadden vastgesteld dat we tot nader order een opmerkelijk veilige Tour hadden gezien. Terwijl zijn ploegleider Jonas Abrahamsen vooruit schreeuwde moest een andere ploegleider duizend km verder de ouders van hun jonge renner het meest ondraaglijke nieuws brengen. Alweer een naam die voor altijd een belofte blijft.

Vaker dan mij lief is vraag ik me af hoe de renners die hun passie overleven gewoon verder durven rijden, over natte en gladde wegen; wegen vol smerig straatmeubilair, lompe betonplaten en eigenzinnige boomwortels; wegen waar dronken mensen staan en zitten en liggen en soms onverstoorbaar lopen; wegen die dalen als glijbanen of skipistes, zonder vangnet in de bochten. Altijd maar verder, naar die witte streep, alsof daar het eeuwige leven voor het grijpen ligt , erwijl niets minder eeuwig is dan het leven van een coureur.

De renner die daaraan denkt stapt voor altijd af. Natuurlijk stapte niemand af. Natuurlijk vochten ze om als eerste over de streep te komen. En morgen doen ze het opnieuw. En dan opnieuw.